Hoe verdriet en geluk heel dicht naast elkaar kunnen staan

Zoals sommige lezers van dit blog wel weten, is eind januari mijn vader, heel plotseling, overleden. Mijn vader was een heel intelligente man. Hij wist ontzettend veel over geschiedenis, cultuur, mythologie. Na zijn overlijden besefte ik dat ik nog steeds erg tegen hem opkeek. Door zijn feitenkennis en vrijwel feilloze beheersing van de Nederlandse taal was hij tot voor kort altijd degene die ik belde als ik iets wilde weten of verifiëren. De laatste jaren was dit wel wat minder, zijn geheugen werd wat slechter, dus in dat opzicht had ik eigenlijk al voor een deel afscheid genomen. Maar toch bleef daar die vader die altijd zoveel wist, veel meer dan ik (hij had er natuurlijk ook langer de tijd voor gehad, maar hij onthield het ook, bij mij verdwijnt die kennis altijd weer grotendeels). Naast dat verstandelijke aspect van onze relatie, was er natuurlijk ook gewoon de liefde, van een dochter voor haar vader en een vader voor zijn dochter(s). Misschien waren we beiden niet zo goed in het uiten van die gevoelens, maar wij wisten duidelijk dat ze er waren. Toen hij dus zo plotseling uit ons leven werd gerukt, gaf dat alle reden voor een diep verdriet.

Dit verdriet was en is er natuurlijk ook, maar ik heb gemerkt dat er na een tijdje gelukkig ook weer plaats is voor de mooie dingen in het leven. Een tijdje terug werd ik er door iemand op gewezen dat ik gewoon leuke dingen mocht doen en mocht genieten. Niet dat ik was gestopt met leven, integendeel, ik ging gelijk weer door, maar het voelde af en toe alsof ik rouwen móest. Dat ene gesprek veranderde mijn perspectief weer en, zoals ik las in een boek van Neale Donald Walsch, Perspectief creëert perceptie. Wat ik zag en voelde, veranderde. Een hele subtiele verandering eigenlijk, want ik ben sowieso een persoon die schoonheid ziet in kleine dingen. Maar de schoonheid zien en waarderen, of weten dat je er echt van mag genieten, zijn kennelijk toch nog twee verschillende dingen. Hierdoor ben ik er ook achter gekomen dat een diep gevoeld verdriet en volmaakt geluk heel dicht bij elkaar kunnen liggen.

Want dat verdriet, dat is er natuurlijk gewoon nog. Niet constant aanwezig, maar af en toe steekt het onverwacht weer flink de kop op. Maar ik kan nu van dit verdriet heel snel weer bij dat volmaakte geluk komen. Het ligt ook sowieso heel dicht bij elkaar, omdat beide vanuit dezelfde bron komen: Liefde.

Ik geloof niet dat het leven hierna ophoudt, dus ik ben blij voor mijn vader dat hij overgegaan is. Ik stel me hem, uitgebreid discussiërend, voor me met zijn broer en vader. Of het zo is in wat er ook hierna komt, weet ik natuurlijk niet en kan me ook niet zoveel schelen. Ik weet dat het goed met hem is, hoe dan ook, en dat geeft me rust. Het verdriet is er omdat ik hem niet meer even kan bellen, om van gedachten te wisselen, om het niet meer horen van zijn stem, hem niet meer kunnen zien. Maar ik kan dit nu dus ook omzetten. Ik mag verdrietig zijn, maar ik weet ook dat het met hem goed is. Dat zorgt dat ik mijn ogen en hart weer open voor de liefde van de mensen om mij heen. Ik kan weer enorm genieten van de momenten met mijn man en kinderen en merk ook duidelijk aan hen dat zij mij ook weer beter kunnen bereiken. Dat maakt dat ik dat volmaakte geluk weer kan ervaren.

Bovendien voelt het gemis tegenwoordig vooral als een liefdevol gemis. Een gemis dat te accepteren is en op een vreemde manier ook goed voelt. Toon Hermans schreef over deze periode ooit een prachtig gedicht:

Voor een vriend

Nu 't rouwrumoer rondom jou is verstomd
de stoet voorbij is, de schuifelende voeten
nu voel ik dat er 'n diepe stilte komt
en in die stilte zal ik je opnieuw ontmoeten
en telkens weer zal ik je tegenkomen
we zeggen veel te gauw: het is voorbij
hij heeft alleen je lichaam weggenomen
niet wie je was en ook niet wat je zei
ik zal nog altijd grapjes met je maken
we zullen samen door het stille landschap gaan
nu je mijn handen niet meer aan kunt raken
raak je mijn hart nog duidelijker aan

Het omzetten van je perspectief om weer geluk te ervaren, is natuurlijk niet alleen toepasbaar op rouw, maar ook ander verdriet dat je kunt hebben, heeft vaak ook een mooie kant. En ook als je daarin je perspectief verandert, kun je nog steeds, of weer opnieuw, volmaakt geluk ervaren. Het is een kwestie van het willen zien.

Liefs,

Nadia